Oblicza współczesnej komunikacji

Komunikacja traktowana jako system zróżnicowanych zależności pomiędzy podmiotami i aktorami politycznymi, organizacjami, mediami czy obywatelami ma dziś niebywały potencjał kształtowania relacji między nimi, propagowania określonych zachowań i wzorców politycznych, społecznych oraz kulturowych. W procesach tych ważną rolę odgrywają media, które jako środki komunikacji stały się nie tylko dominującym źródłem obrazów i definicji rzeczywistości społecznej, ale także skutecznym narzędziem mobilizacji i pobudzania innowacyjności. Nadto tworzą one, gromadzą i publicznie przedstawiają wartości kulturowe i społeczne. W czasach, które Manuel Castells (2013, s. 143) nazywa „globalną epoką cyfrową”, centralne miejsce zajmują właśnie rozmaite wątki komunikacyjne, oparte na rozwoju technologii, wynikającym z dynamicznych przemian w obrębie komunikacji masowej. Nie oznacza to jednak, że wiążąca się z komunikowaniem możliwość upowszechniania zawartości przekazów w zglobalizowanym świecie jest niczym nieograniczona i w pełni elastyczna.

Warto przy tym odnotować, że procesom tym nadaje się także wymiar polityczności – podobnie jak samym mediom i szeroko rozumianej komunikacji, które wpisuje się w konteksty polityki, reżimów politycznych, władzy. Jeśli pozyskiwanie i nieskrępowana wymiana informacji, a także komunikacja są ważnym elementem systemów politycznych, należy mieć na uwadze, że pod ich wpływem systemy te podlegają rozmaitym metamorfozom.

Powyższe – zarysowane ogólnie – kwestie skłaniają do konstatacji, że współczesną komunikację należy postrzegać jako proces wieloaspektowy i wielowymiarowy, którego znakiem charakterystycznym jest niebywały potencjał i otwartość na wyzwania współczesności w sferze społecznej, politycznej, kulturowej, organizacyjnej czy międzyludzkiej. Szerokie potraktowanie komunikacji w perspektywie rozmaitych problemów i wyzwań stało się przyczynkiem i zarazem celem powstania niniejszej publikacji. Zgromadzone w tomie teksty uwzględniają bowiem wskazane wcześniej konteksty, uwarunkowania, wymiary, dylematy i spojrzenia na problematykę komunikacji – w aspekcie teoretycznym i praktycznym – przedstawicieli różnych dziedzin: medioznawców, politologów, socjologów, filozofów i innych.