Seria PTKS

W ostatnich dekadach, w miarę jak świat stawał się coraz bardziej połączony, a media ewoluowały w zadziwiającym tempie, znaczenie komunikacji społecznej i mediów jako dyscypliny naukowej wzrosło. Polskie Towarzystwo Komunikacji Społecznej, z założenia będące platformą integracji środowiska naukowego oraz praktyków komunikacji, odgrywa kluczową rolę w rozwoju badań nad mediami i komunikacją społeczną w Polsce.

W publikacji, będącej pokłosiem VI Kongresu PTKS, przedstawiamy artykuły uczestników obrad, które odbyły się w Instytucie Mediów, Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Gdańskiego oraz Europejskim Centrum Solidarności. Wydarzenie zgromadziło aż 250 prelegentów z kraju i zagranicy, których wybrane prace prezentujemy w niniejszym tomie, zatytułowanym „Komunikacja w erze mediów cyfrowych. Kreacja, wizerunek, dyskurs”. Opublikowane tu rozważania dowodzą zmian, jakie zaszły w komunikowaniu rynkowym, politycznym, społecznym i religijnym.

Atrakcyjność tematów związanych z siłą i władzą mediów w nowej rzeczywistości medialnej powoduje, że badacze chętnie podejmują rozmaite kwestie z tego obszaru badań medioznawczych. (…) Współczesne refleksje na ten temat powiązane są zwłaszcza z efektami zmian dokonujących się pod wpływem nowych technologii cyfrowych, które wywierają wielostronny wpływ na wzrost gospodarczy, produktywność i społeczeństwo, w tempie którego ludzkość wcześniej nie zaznała.
Stare potęgi ekonomiczne i moralne, mające władzę i kapitał symboliczny, wystarczający, aby być autorytetami, takie jak wielkie gazety opiniotwórcze czy telewizja, detronizowane są przez nowe twory internetowe i portale społecznościowe, Twittera, YouTube’a czy serwisy z zawartością filmową typu Netflix. Konsekwencją tej mediamorfozy jest przejście do nowego, nie w pełni jeszcze ukształtowanego systemu mediów, w którym role i wpływy są rozdzielane na nowo. (…) Efektem ubocznym wykluwania się nowego systemu jest proliferacja kanałów medialnych, niszowość oraz polaryzacja mediów.
(…) Rozpiętość tematyczna książki świadczy o tym, jak wiele pól eksplorują medioznawcy, aby próbować odkrywać i zrozumieć złożoność mechanizmów działania współczesnych mediów.

Atrakcyjność tematów związanych z siłą i władzą mediów w nowej rzeczywistości medialnej powoduje, że badacze chętnie podejmują rozmaite kwestie z tego obszaru badań medioznawczych. (…) Współczesne refleksje na ten temat powiązane są zwłaszcza z efektami zmian dokonujących się pod wpływem nowych technologii cyfrowych, które wywierają wielostronny wpływ na wzrost gospodarczy, produktywność i społeczeństwo, w tempie którego ludzkość wcześniej nie zaznała.
Stare potęgi ekonomiczne i moralne, mające władzę i kapitał symboliczny, wystarczający, aby być autorytetami, takie jak wielkie gazety opiniotwórcze czy telewizja, detronizowane są przez nowe twory internetowe i portale społecznościowe, Twittera, YouTube’a czy serwisy z zawartością filmową typu Netflix. Konsekwencją tej mediamorfozy jest przejście do nowego, nie w pełni jeszcze ukształtowanego systemu mediów, w którym role i wpływy są rozdzielane na nowo. (…) Efektem ubocznym wykluwania się nowego systemu jest proliferacja kanałów medialnych, niszowość oraz polaryzacja mediów.
(…) Rozpiętość tematyczna książki świadczy o tym, jak wiele pól eksplorują medioznawcy, aby próbować odkrywać i zrozumieć złożoność mechanizmów działania współczesnych mediów.

Komunikacja traktowana jako system zróżnicowanych zależności pomiędzy podmiotami i aktorami politycznymi, organizacjami, mediami czy obywatelami ma dziś niebywały potencjał kształtowania relacji między nimi, propagowania określonych zachowań i wzorców politycznych, społecznych oraz kulturowych. W procesach tych ważną rolę odgrywają media, które jako środki komunikacji stały się nie tylko dominującym źródłem obrazów i definicji rzeczywistości społecznej, ale także skutecznym narzędziem mobilizacji i pobudzania innowacyjności. Nadto tworzą one, gromadzą i publicznie przedstawiają wartości kulturowe i społeczne. W czasach, które Manuel Castells (2013, s. 143) nazywa „globalną epoką cyfrową”, centralne miejsce zajmują właśnie rozmaite wątki komunikacyjne, oparte na rozwoju technologii, wynikającym z dynamicznych przemian w obrębie komunikacji masowej. Nie oznacza to jednak, że wiążąca się z komunikowaniem możliwość upowszechniania zawartości przekazów w zglobalizowanym świecie jest niczym nieograniczona i w pełni elastyczna.

Postępująca i rozwijająca się nieustannie rewolucja technologiczna sprawia, że popularność terminu „nowe media”, tak często wykorzystywanego w najróżniejszych sytuacjach i kontekstach, stanowi coraz większy problem dla zdefiniowania i poznania zakresu znaczeniowego tego pojęcia. Termin ten okazuje się niekiedy na tyle pojemny i uniwersalny, że każdy autor w swoich publikacjach nadaje mu arbitralnie znaczenie wynikające z potrzeb pracy i korespondujące z przyjętymi ad hoc założeniami lub kontekstem.